در زبان های گوناگون و حتی در سازمانهای مختلف هر کشور در مورد واژه های برنامه ، طرح یا پروژه ، مدیریت پروژه و کنترل پروژه اختلافات لغوی ، معنایی و قانونی وجود دارد ؛ از این رو چهار چوب آنان روشن و آشکار نیست و گاه به جای یکدیگر نیز استفاده میشوند .
برای خواندن به ادامه مطلب مراجعه شود
برنامه ( Plan )
آرمان ها و اهداف تعیین شده حکومت در سطح برنامهریزی بلند مدت یا استراتژیک ، برنامه (Plan) نامیده میشود که این برنامه ها دارای اهداف کیفی می باشند . مانند برنامه توسعه صنایع شیمیایی ، برنامه توسعه شبکه راه های کشوری ؛ دستیابی به این اهداف و آرمان ها در یک فاصله زمانی بلندمدت که معمولا بین ده تا بیست و پنج سال است ، امکانپذیر میباشد .
طرح ( Program )
پس از اینکه برنامه ها در سطح برنامه ریزی بلندمدت مشخص گردیدند ، هر برنامه در سطح برنامه ریزی میان مدت یا تاکتیکی توسط مدیریت طراز اول یا سیستم اجرایی کشور به مجموعه ای از طرح ها (Program) یا برنامه های اجرایی تفکیک میشود که شامل مجموعه ای از تصمیمات مقطعی یا اجرایی هستند که ظرف پنج تا ده سال آینده باید اجرا و به نتایج موردنظر برسند .
پروژه ( Project )
هر طرح در سطح برنامهریزی کوتاهمدت یا اجرایی توسط واحدهای ستادی یا سطوح مدیریت میانی نظام اجرایی کشور به مجموعه کارها و عملیاتی که آن را پروژه (Project) مینامند ، تبدیل و تقسیم میشود .
پروژه را اینگونه تعریف می نماییم :
یک پروژه مجموعه ای از فعالیت ها می باشد که برای دستیابی به منظور یا هدف خاصی انجام می گیرد . پروژه ها شامل فعالیت هایی هستند که باید در تاریخ های مشخص و تعیین شده ، با هزینه هایی معین و کیفیت تعریف شده ای به انجام رسند ؛ لازمه موفقیت هر پروژه ، دستیابی توام به هر سه پارامتر زمان ، هزینه و کیفیت مشخص است و خارج شدن هر یک از سه عامل مذکور از حدود تعیین شده ، میتواند به انجام پروژه ای ناموفق و غیر اقتصادی منجر شود .
مدیریت پروژه ( Project Management )
مدیریت پروژه برنامه ریزی و هدایت پروژه در چهار چوب زمان ، هزینه و کیفیت مشخص به سوی ایجاد نتایج مشخص آن است . مدیریت پروژه فعالیت های برنامه ریزی ، سازماندهی ، نظارت بر اجرا و هدایت اجرا را در بر می گیرد و سعی دارد تا با استفاده درست از منابع ، نتایج مشخص و مورد انتظار را با هزینه توافق شده قبلی در موعد درست خود تحویل دهد . به بیان دیگر :
مدیریت پروژه بکارگیری دانش ، مهارت ها ، ابزار و تکنیک های لازم در اداره جریان اجرای فعالیت ها ، به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان از اجرای پروژه است . مدیریت پروژه در اجرای این مهم از دو بازوی قدرتمند برنامهریزی و کنترل پروژه بهره میگیرد .
برنامه ریزی ( Planing )
فرآیند برنامه ریزی ، تعیین توالی و توازی فعالیت های لازم برای اجرای یک پروژه با در نظر گرفتن زمان مورد نیاز برای اجرای هر فعالیت و کیفیت تعیین شده برای آن فعالیت است .
کنترل پروژه ( Project Control )
کنترل پروژه فرایندی است در جهت حفظ مسیر پروژه برای دستیابی به یک تعادل اقتصادی موجه بین سه عامل هزینه ، زمان و کیفیت در حین اجرای پروژه ، که از ابزار و تکنیک های خاص خود در انجام این مهم کمک می گیرد . در واقع کنترل ، اجرای دقیق و کامل برنامه تدوینشده برای پروژه است ، بگونه ای که هنگام خروج از برنامه بتوان با تشخیص علل و طرح اقتصادی ترین فعالیت ها ، پروژه را به نزدیک ترین حالت ممکن در مسیر اولیه و اصلی خود بازگرداند . کنترل پروژه در این راه از سه عامل زیر بهره می گیرد :
1- تعیین وضعیت واقعی پروژه
2- مقایسه وضعیت واقعی با برنامه
3- در نظر گرفت اقدام اصلاحی
منبع:http://www.civilmaster.ir